Histamine en de huid

We ervaren huidklachten en proberen er achter te komen wat hier de oorzaak van is. Dat is vaak nog niet zo eenvoudig en soms zelfs een behoorlijke zoektocht. Uw verzorgingsroutine kan zeker een oorzaak zijn, maar er kunnen ook hele andere dingen spelen. Histamine kan ook hier zeker een aandachtspunt zijn. Een compleze factor, daarom leg ik u graag uit welke rol histamine speelt.

Want wat ontstaat er in de huid onder invloed van het vrijkomen van histamine?

Hierdoor verwijden de bloedvaten zich, waardoor de huid een rode kleur krijgt. Bovendien veroorzaakt het een toegenomen doorlaatbaarheid van vocht door de wanden van de bloedvaten, waardoor vochtophoping (oedeem) ontstaat in de huid. Ook veroorzaakt het jeuk.

Maar bij een overgevoeligheid zullen de klachten zich echt niet alleen tot de huid beperken. Want laten we eens kijken welke complexe rol histamine speelt bij allergieën en intoleranties.

Heeft u regelmatig last van onderstaande symptomen:

• Slaapproblemen; u ligt met een ‘helder’ hoofd in bed en voelt al aan dat u niet in slaap zult vallen, dan is er een goede kans dat histamine daar de oorzaak van is
• Hoofdpijn/ migraine
• Onrust
• Hartkloppingen
• Misselijkheid
• Darmkrampen
• Diarree
• Verstopte neus, loopneus of benauwdheid
• Niezen
• Duizeligheid
• Roodheid van de huid
• Jeukende huid

Dan zou het heel goed zo kunnen zijn dat u overgevoelig bent voor histamine en er hoogstwaarschijnlijk teveel van binnenkrijgt. Dit kan direct door uw voeding komen, maar ook indirect omdat u voeding consumeert die zelf geen histamine bevat maar wel histamine vrij maakt in uw lichaam.
Suiker en alcohol zijn hier voorbeelden van. Dus wanneer we een glaasje wijn drinken bij iets wat we eten dat histamine bevat dan zal dat elkaar ook nog eens versterken.

De rol van histamine

Deze stof heeft diverse regulerende- en ondersteunende functies in ons lichaam.
Het speelt een rol in de productie van maagzuur en werkt zo dus ondersteunend aan onze spijsvertering.
Zit in mast- en immuuncellen en heeft daarmee een functie in ons afweersysteem.
Het komt ook vrij bij allergische reacties op stofdeeltjes en pollen, maar denk ook eens aan de rode muggenbult of een wespensteek.
Heeft een rol in de wondgenezing, temperatuurregulering, ademhaling en de doorbloeding.
En wordt in het lichaam aangemaakt om gevaar te bestrijden.
Het werkt als een neurotransmitter in de hersenen.

Het is dus een belangrijke stof, maar er ontstaan problemen als we er teveel van hebben of er (over)gevoelig voor zijn.

Oorzaken van een toename van histamine in ons lichaam

Er zijn diverse oorzaken waardoor het histamine-gehalte in ons lichaam stijgt. Wij hebben veel cellen in ons lichaam die al histamine bevatten, als deze cellen geprikkeld worden, dan kan die histamine vrijkomen.

• Bij een allergische reactie komt er histamine vrij, in zowel de slijmvliezen, de huid en het bloed. Een allergische reactie ontstaat doordat antilichamen in aanraking komen met mestcellen die histamine bevatten, door dit contact komt de histamine die in de cellen aanwezig is vrij
• Bij ontstekingsreacties neemt sowieso het histamine gehalte toe
• Bepaald voedsel, bijvoorbeeld zuurkool, kan veel histamine bevatten
• Het histamine-gehalte kan in de darm stijgen door voedsel dat histamine vrijmaakt:
  rode wijn, chocolade, oude kaas en noten
• Een tekort aan enzymen.
  Onder normale omstandigheden blijft het histamine-gehalte van de darm vrij laag. Dit komt omdat het enzym diamine-oxidase (DAO) ervoor zorgt dat histamine wordt afgebroken. Bij sommige mensen ontbreekt dit enzym.
  Wanneer u voedsel consumeert dat veel histamine bevat, of wanneer u rode wijn en chocolade eet, neemt het histamine gehalte in de darm sterk toe. Bij mensen met een tekort van het DAO-enzym ontstaan er dan klachten.
  Men spreekt dan van histamine-intolerantie
• Bij mensen met een gebrek aan DAO die dagelijks hetzelfde voedsel eten, bijvoorbeeld tomaten, noten en vis kunnen hoge histamine-spiegels ontstaan en daardoor kunnen allergische symptomen zich voordoen. Daarom is het ook zo belangrijk om gevarieerd te eten.

Oorzaken van een DAO-tekort en een schijnallergie

Een DAO-gebrek kan aangeboren zijn, of ontstaan zijn door medicijngebruik, maar ook door een infectie van de dunne darm. Een tekort aan het enzym diamine-oxidase (DAO) zorgt voor hoge histamine-spiegels zowel in de darmen, als in het bloed.

Een kenmerkend symptoom van een gebrek aan DAO is dat als u rode wijn drinkt, een vlekkerige huid of rode wangen krijgt en vervolgens niet in slaap kan vallen. U hoeft niet eens veel te drinken om hier last van te krijgen, één glas wijn is vaak al voldoende.

Niet alleen rode wijn, maar ook chocolade, oude kaas of noten zorgen voor een toename van histamine. Bij een DOA-tekort heeft men last van jeuk, een verstopte neus of hoofdpijn, na gebruik van deze voedingsmiddelen. Deze klachten kunnen zich direct voordoen, maar ook pas een dag later.
Andere symptomen zijn:

• Slapeloosheid
• Hartkloppingen
• Diarree
• Hoofdpijn
• Jeuk
• Astma-achtige symptomen
• Een verstopte neus of een loopneus

Een stijging van histamine kan een versnelde hartslag en hartkloppingen veroorzaken. De diarree treedt vaak ‘s nachts of een dag na het eten van bovengenoemde voedingsmiddelen op.

Een toename van histamine lijkt op een allergie, men spreekt daarom van een schijnallergie, ook wel pseudo-allergie genoemd.

Zoals gezegd ligt histamine opgeslagen in de mestcellen

Zodra deze geprikkeld worden door antigenen zullen de mestcellen de histamine vrijlaten en ontstaan er reacties in ons lichaam.
En wanneer er sprake is van een intolerantie of allergie gebeurt dit nog veel sneller.

Een stijging van histamine in het bloed of in de darm kan meerdere oorzaken hebben

• een te hoog histaminegehalte van de darm wordt door histamine intolerantie veroorzaakt
• of door een tekort aan het enzym dat histamine af kan breken (DAO)

Als u zichzelf herkent in de genoemde klachten kan het helpen om histaminerijke of histaminevrijmakende voeding te vermijden. Maar daarnaast is het zeker ook belangrijk om de oorzaak van de overgevoeligheid (indien dat mogelijk is) op te lossen.
Bij overgevoeligheid zijn uw lever, darmen, voedings- en beweegpatroon, slaap en mate van ontspanning belangrijke aandachtspunten. Met andere woorden ook hier speelt onze “leefstijl” een grote rol.

Intolerantie of allergie?

Er kan sprake zijn van een intolerantie of een allergie. Het grootste verschil is de hoeveelheid die nodig is om een ​​reactie te veroorzaken. 

1. Bij een allergie kan een heel klein beetje histamine al een grote reactie veroorzaken.
2. Bij een intolerantie mist u voldoende enzymen om de histamine goed af te breken en ontstaan er langzaam klachten door het opbouwen van de hoeveelheid histamine.

Als histamine als bestanddeel van de voeding in het lichaam komt dan komen daarbij ontstekingsreacties op gang die o.a. leiden tot hoofdpijn, darmklachten en jeuk. Dat wordt een histamine-intolerantie genoemd.

Behandeling van histamine intolerantie

Bij de behandeling van een histamine intolerantie komt het vooral aan op het aanpassen van de voeding die u eet. Concreet betekent dit:

• Eet geen chocolade, kaas, wijn en noten
• Vermijd producten waar u allergisch of intolerant voor bent
• Vermijd producten die een hoog histamine gehalte hebben, bijvoorbeeld zuurkool
• Volg een rotatiedieet, dat wil zeggen: probeer een weekschema te ontwikkelen en eet niet dagelijks hetzelfde. Op die manier blijven de histamine spiegels laag

Histaminerijke voeding

Om de eerdergenoemde klachten te verminderen is het verstandig om minder histaminerijke voeding te consumeren. Voorbeelden hiervan zijn:

• Zuivel: belegen en oude kazen, schimmelkazen, blauwaderkazen, zure room/creme fraiche, kwark, en yoghurt
• Vlees: varkensvlees, lamsvlees, wild
• Vis: makreel, tonijn, kabeljauw, haring, sardines, schaal- en schelpdieren (ook kroepoek)
• Groenten: tomaten, spinazie, bietjes, champignons
• Fruit: aardbeien, meloen, ananas, grapefruit en frambozen en avocado
• Kruiden: vanille, kaneel, kruidnagel, komijn, koriander, kervel, gember, nootmuskaat
• Gefermenteerd voedsel (zuurkool, augurken, yoghurt)
• Gedroogd fruit (rozijnen, pruimen, dadels, vijgen)
• Alle voedingsmiddelen of supplementen die gist bevatten (zuurdesembrood, voedingsgist, etc.)
• Verwerkt of gezouten vlees (droge worstsoorten zoals rauwe ham, salami en cervelaatworst)
• Lever, varkensvlees, wild
• Ingeblikt voedsel
• Olijven
• Chilipoeder, kaneel en kruidnagel

Histaminevrijmakers

Zoals gezegd zijn er ook histaminervrijmakers. Dit zijn voedingsmiddelen die zelf geen histamine bevatten, maar wel het lichaam activeren om histamine af te geven. En op deze manier dus ook kunnen zorgen voor klachten. Handig wellicht om te beseffen dat wanneer u ergens overgevoelig voor bent het ook nog van belang kan zijn waarmee u het combineert. Zoals het bekende kaasplankje met een desertwijn of de nootjes bij de borrel.

Voorbeelden van histamine vrijmakers zijn:

• Alcohol
• Suiker
• Bananen, aardbei, ananas, druiven, kiwi, mango, papaja, vijgen
• Chocolade en cacao
• Citrusvruchten (citroen, limoen, grapefruit, sinaasappel)
• Eiwitten
• Zuivel
• Noten en zaden
• Varkensvlees
• Schaal- en schelpdieren
• Verse spinazie, rode biet, tomaat
• Tarwekiemen
• Kunstmatige toevoegingen als smaakversterkers

Voor een histamine-arm dieet kunt u dus kiezen om bepaalde producten niet te eten of te drinken. Daarbij is het belangrijk dat het voedsel zo vers mogelijk is. Want hoe langer iets bewaard wordt, hoe hoger het histaminegehalte is. Vers kopen, dezelfde dag opeten of direct koken en invriezen kan dus goed werken.

Histamine arme voeding

Maar er zijn ook voedingsmiddelen met weinig tot geen histamine.

Denk daarbij aan:

• Vers vlees (liefst biologisch en gras gevoerd)
• Verse vis
• Verse groenten zoals: wortels, bloemkool, broccoli, komkommer, zoete aardappel, pompoen, pastinaak, asperges, andijvie, boerenkool, ui en knoflook
• Vers fruit, met uitzondering van, zie eerder genoemd
• Jonge kaas
• Pindakaas, honing, appelstroop
• Glutenvrije granen; rijst, quinoa, boekweit, havermout
• Eidooiers
• Witte en bruine bonen, kapucijners
• Kruidenthee
• Olijfolie en kokosolie
• Verse kruiden

Histamine en huidklachten zoals Rosacea en Eczeem

We beseffen ons steeds meer dat gezonde voeding belangrijk is voor onze vitaliteit. Toch heeft dat gezonde eten ook een keerzijde. Mensen met huidaandoeningen kunnen juist meer last van hun huid krijgen door onze ‘nieuwe’ eetgewoontes. Dat zijn dan vaak mensen met rosacea. Maar ook eczeem kan verergeren. Dat is ook waarom ik behoorlijk wat aandacht besteed aan dit onderwerp omdat ik in de dagelijkse praktijk zie wat voeding met iemands huid kan doen.
Want daarbij ervaar ik dat veel cliënten met Rosacea aangeven vaak heftig te reageren op bepaalde voeding. Welke voeding dat dan is is individueel bepaald.

Wanneer u rosacea, eczeem of een onrustige huid heeft en het moeilijk onder controle krijgt, kijk dan ook eens goed naar uw eetgewoonten. Zeker als u ook vaak last heeft van geïrriteerde ogen, hooikoortsachtige klachten of migraine is het de moeite van het proberen waard.
Houd eens een eetdagboekje bij en laat gedurende een aantal weken histaminerijk voedsel zo veel mogelijk staan. Grote kans dat u zich een stuk beter voelt én dat uw huid ervan opknapt.